Art. 178a KK (Kodeksu Karnego) odnosi się do prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości lub po wpływem środka odurzającego. Zarówno jeśli zdarzyło się to pierwszy raz, jak i w sytuacjach ponownego popełnienia przestępstwa. Alkohol oraz narkotyki są substancjami psychoaktywnymi, intensywnie wpływającymi na układ nerwowy. Powodują m.in. zaburzenia koncentracji i koordynacji ruchowej, wpływają na zdolność prawidłowego widzenia oraz wydłużają czas reakcji. Jazda po alkoholu często prowadzi do śmierci kierowcy lub osób trzecich, wskutek utraty panowania nad pojazdem bądź niezauważenia pieszych czy innych uczestników ruchu drogowego. Właśnie z tego względu polskie prawo surowo kara takich kierowców, co dokładnie ustalono we wspomnianym artykule Kodeksu Karnego.
Jak brzmi artykuł 178a Kodeksu Karnego?
Art. 178a KK składa się z 4 paragrafów, przy czym drugi i trzeci zostały uchylone. Paragraf pierwszy brzmi: „Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.” Z kolei paragraf czwarty posiada następującą treść: „Jeżeli sprawca czynu określonego w §1 był wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo za przestępstwo określone w art. 173, 174, 177 lub art. 355 §2 popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo dopuścił się czynu określonego w §1 w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Zrozumienie art. 178a KK
Aby zrozumieć przepis prawny należy wiedzieć, czym jest prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości oraz po przyjęciu środków odurzających. Może przyjąć postać wykroczenia lub przestępstwa, w zależności od ilości spożytych lub przyjętych substancji. W przypadku alkoholu wykroczenie odnosi się do stężenia alkoholu od 0,1 mg/l do 0,25 mg/l w wydychanym powietrzu lub od 0,2 do 0,5 promila we krwi. Uznaje się to za stan po spożyciu alkoholu, za co grozi kara tymczasowego pozbawienia prawa jazdy, grzywny do 5 000 zł, 10 punktów karnych, a nawet kilkudniowe pozbawienie wolności. Przestępstwem jest natomiast prowadzenie pojazdu, gdy we krwi znajduje się powyżej 0,5 promila alkoholu, zaś w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg/l. Uznaje się to za stan nietrzeźwości, za co grozi kara wspomniana w artykule 178a Kodeksu Karnego – pozbawienie wolności do lat 2 lub w przypadku wcześniejszych wykroczeń lub przestępstw – do lat 5. Dodatkowo kierowca otrzymuje zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na minimum 3 lata, 10 punktów karnych, grzywnę od 5 000 zł na fundacje społeczne oraz karę grzywny uzależnioną od dochodów.
W przypadku środków odurzających sprawa się komplikuje, ponieważ nie ma w polskim prawie minimalnych dopuszczalnych stężeń w organizmie. W momencie zatrzymania kierowcy prowadzącego pojazd mechaniczny pod wpływem środka odurzającego (także marihuany) każdorazowo określa się realny wpływ narkotyku na sprawność psychosomatyczną kierowcy, bazując na sprawności po spożyciu alkoholu. Na tej podstawie można dopiero ustalić czy kierowca popełnił wykroczenie czy przestępstwo, czym zajmują się wyspecjalizowani biegli toksykolodzy. Kary są identyczne jak w przypadku prowadzenia pojazdów mechanicznych po spożyciu alkoholu.
